زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه
 

کیفر با باد (قرآن)





باد، یکی از وسیله‌های عذاب خداوند بود که اقوام سرکش را بعد انذار پیامبرشان با فرستادن باد و تندباد به هلاکت می‌رساند.


۱ - کیفر به وسیله باد




۱.۱ - کیفر قوم عاد


خداوند، کیفردهنده قوم عاد به وسیله باد صرصر برای چشاندن عذاب ذلت به آنها بود:
فارسلنا علیهم ریحا صرصرا فی ایام نحسات لنذیقهم عذاب الخزی فی الحیوة الدنیا... «سرانجام تندبادی شدید و هول انگیز و سرد و سخت در روزهایی شوم و پرغبار بر آنها فرستادیم تا عذاب خوارکننده را در زندگی دنیا به آنها بچشانیم و عذاب آخرت از آن هم خوارکننده تر است، و (از هیچ طرف) یاری نمی‌ شوند!» («صرصر» در لغت به معنای صدای شدید و بنا به قولی به معنای سردی است.)

۱.۲ - مدت زمان هلاکت قوم عاد


نابودی و هلاکت قوم عاد، با فرستادن باد صرصر به مدت هفت روز و هشت شب بود:
واما عاد فاهلکوا بریح صرصر عاتیة• سخرها علیهم سبع لیال وثمـنیة ایام حسوما فتری القوم فیها صرعی کانهم اعجاز نخل خاویة. «و اما قوم «عاد» با تندبادی طغیانگر و سرد و پرصدا به هلاکت رسیدند، (خداوند) این تندباد بنیان کن را هفت شب و هشت روز پی در پی بر آنها مسلط ساخت، (و اگر آنجا بودی) می‌ دیدی که آن قوم همچون تنه ‌های پوسیده و تو خالی درختان نخل در میان این تند باد روی زمین افتاده و هلاک شده ‌اند!»

۱.۳ - کیفر جهنمیان


جهنمیان با باد داغ کیفر می‌شوند:
فمن الله علینا ووقـینا عذاب السموم. «اما خداوند بر ما منت نهاد و از عذاب کشنده ما را حفظ کرد!»

۱.۴ - عذاب با باد عقیم


عذاب شدن قوم عاد با باد عقیم بود:
وفی عاد اذ ارسلنا علیهم الریح العقیم• ما تذر من شیء اتت علیه الا جعلته کالرمیم. «و (همچنین) در سرگذشت «عاد» (آیتی است) در آن هنگام که تندبادی بی باران بر آنها فرستادیم، که بر هیچ چیز نمی‌ گذشت مگر اینکه آن را همچون استخوانهای پوسیده می‌ ساخت.» («الریح العقیم» می‌تواند به معنای فاعل، یعنی بادی که هیچ ابر و درختی را باردار نمی‌کند و نیز می‌تواند به معنای مفعول، یعنی بادی که هیچ اثر خیری را نمی‌پذیرد، باشد.)

۱.۵ - کیفر با باد صرصر


قوم عاد به وسیله باد صرصر کیفر شدند و از جا کنده شدند:
کذبت عاد فکیف کان عذابی ونذر• انا ارسلنا علیهم ریحا صرصرا فی یوم نحس مستمر• تنزع الناس کانهم اعجاز نخل منقعر. «قوم عاد (نیز پیامبر خود را) تکذیب کردند پس (ببینید) عذاب و انذارهای من چگونه بود! ما تندباد وحشتناک و سردی را در یک روز شوم مستمر بر آنان فرستادیم... که مردم را همچون تنه ‌های نخل ریشه کن شده از جا برمی کند»

۱.۶ - کیفر قوم لوط


کیفر شدن قوم لوط به وسیله باد، همراه با سنگریزه بود:
وعادا وثمودا... • فکلا اخذنا بذنبه فمنهم من ارسلنا علیه حاصبا... «ما طایفه «عاد» و «ثمود» را نیز (هلاک کردیم)، و مساکن (ویران شده) آنان برای شما آشکار است شیطان اعمالشان را برای آنان آراسته بود، از این رو آنان را از راه (خدا) بازداشت در حالی که بینا بودند. و «قارون» و «فرعون» و «هامان» را نیز هلاک کردیم موسی با دلایل روشن به سراغشان آمد، اما آنان در زمین برتری جویی کردند، ولی نتوانستند بر خدا پیشی گیرند! ما هر یک از آنان را به گناهانشان گرفتیم، بر بعضی از آنها طوفانی از سنگریزه فرستادیم، و بعضی از آنان را صیحه آسمانی فروگرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، ولی آنها خودشان بر خود ستم می‌ کردند!» (بنا به قولی مقصود از «فمنهم...» قوم لوط است.)
کذبت قوم لوط بالنذر• انا ارسلنا علیهم حاصبا... «قوم لوط انذارها (ی پی در پی پیامبرشان) را تکذیب کردند ما بر آنها تندبادی که ریگها را به حرکت درمی آورد فرستادیم (و همه را هلاک کردیم)، جز خاندان لوط را که سحرگاهان نجاتشان دادیم!»

۱.۷ - کیفر گنهکاران


بادهای دارای سنگریزه، ابزاری برای کیفر نمودن گنهکاران است:
فکلا اخذنا بذنبه فمنهم من ارسلنا علیه حاصبا... «ما هر یک از آنان را به گناهانشان گرفتیم، بر بعضی از آنها طوفانی از سنگریزه فرستادیم، و بعضی از آنان را صیحه آسمانی فروگرفت، و بعضی دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضی را غرق کردیم خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، ولی آنها خودشان بر خود ستم می‌ کردند»

۱.۸ - کیفر مشرکان


بادهای شکننده، ابزاری برای کیفر مشرکان است:
واذا مسکم الضر فی البحر ضل من تدعون الا ایاه فلما نجـیکم الی البر اعرضتم... • ‌ام امنتم ان یعیدکم فیه تارة اخری فیرسل علیکم قاصفا من الریح فیغرقکم بما کفرتم... «و هنگامی که در دریا ناراحتی به شما برسد، جز او، تمام کسانی را که (برای حل مشکلات خود) می‌ خوانید، فراموش می‌ کنید اما هنگامی که شما را به خشکی نجات دهد، روی می‌ گردانید و انسان، بسیار ناسپاس است! آیا از این ایمن هستید که در خشکی (با یک زلزله شدید) شما را در زمین فرو ببرد، یا طوفانی از سنگریزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان کند)، سپس حافظ (و یاوری) برای خود نیابید؟! یا اینکه ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده ‌ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید؟»

۱.۹ - کیفر شدن قوم عاد


کیفر شدن قوم عاد با بادی دارای عذابی دردناک همراه بود:
واذکر اخا عاد اذ انذر قومه بالاحقاف... انی اخاف علیکم عذاب یوم عظیم• فلما راوه عارضا مستقبل اودیتهم قالوا هـذا عارض ممطرنا بل هو ما استعجلتم به ریح فیها عذاب الیم. «(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را یاد کن.... هنگامی که آن (عذاب الهی) را بصورت ابر گسترده‌ای دیدند که بسوی دره‌ها و آبگیرهای آنان در حرکت است (خوشحال شدند) گفتند: «این ابری است که بر ما می‌ بارد! (ولی به آنها گفته شد: ) این همان چیزی است که برای آمدنش شتاب می‌ کردید، تندبادی است (وحشتناک) که عذاب دردناکی در آن است!»

۱.۱۰ - انذار مشرکان


مشرکان عصر بعثت، به عذاب شدن به وسیله بادهای دارای سنگریزه انذار شدند:
افامنتم ان یخسف بکم جانب البر او یرسل علیکم حاصبا ثم لاتجدوا لکم وکیلا. «آیا از این ایمن هستید که در خشکی (با یک زلزله شدید) شما را در زمین فرو ببرد، یا طوفانی از سنگریزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان کند)، سپس حافظ (و یاوری) برای خود نیابید»
‌ام امنتم من فی السماء ان یرسل علیکم حاصبا فستعلمون کیف نذیر. «یا خود را از عذاب خداوند آسمان در امان می‌ دانید که تندبادی پر از سنگریزه بر شما فرستد؟! و بزودی خواهید دانست تهدیدهای من چگونه است!»

۱.۱۱ - انذار مجرمان


مجرمان عصر بعثت به بادهای دردناک و نابودکننده، همانند بادهای نابودکننده قوم عاد انذار می‌شدند:
واذکر اخا عاد اذ انذر قومه بالاحقاف... « (سرگذشت هود) برادر قوم عاد را یاد کن، آن زمان که قومش را در سرزمین «احقاف» بیم داد» فلما راوه عارضا مستقبل اودیتهم قالوا هـذا عارض ممطرنا بل هو ما استعجلتم به ریح فیها عذاب الیم «هنگامی که آن (عذاب الهی) را بصورت ابر گسترده‌ای دیدند که بسوی دره‌ها و آبگیرهای آنان در حرکت است (خوشحال شدند) گفتند: «این ابری است که بر ما می‌ بارد! (ولی به آنها گفته شد: ) این همان چیزی است که برای آمدنش شتاب می‌ کردید، تندبادی است (وحشتناک) که عذاب دردناکی در آن است!» تدمر کل شیء بامر ربها فاصبحوا لایری الا مسـکنهم کذلک نجزی القوم المجرمین «همه چیز را بفرمان پروردگارش در هم می‌کوبد و نابود می‌کند (آری) آنها صبح کردند در حالی که چیزی جز خانه هایشان به چشم نمی‌ خورد ما این گونه گروه مجرمان را کیفر می‌ دهیم» ولقد اهلکنا ما حولکم من القری وصرفنا الایـت لعلهم یرجعون. «ما آبادیهایی را که پیرامون شما بودند نابود ساختیم، و آیات خود را بصورتهای گوناگون (برای مردم آنها) بیان کردیم شاید بازگردند!»

۱.۱۲ - پندار قوم عاد


باد عذاب، در پندار قوم عاد ابر باران زا، بود:
واذکر اخا عاد... • فلما راوه عارضا مستقبل اودیتهم قالوا هـذا عارض ممطرنا بل هو ما استعجلتم به ریح فیها عذاب الیم. «(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را یاد کن....
هنگامی که آن (عذاب الهی) را بصورت ابر گسترده‌ای دیدند که بسوی دره‌ها و آبگیرهای آنان در حرکت است (خوشحال شدند) گفتند: «این ابری است که بر ما می‌ بارد! (ولی به آنها گفته شد: ) این همان چیزی است که برای آمدنش شتاب می‌ کردید، تندبادی است (وحشتناک) که عذاب دردناکی در آن است!»

۱.۱۳ - کیفر کافران


بادهای کوبنده و درهم شکننده، وسیله‌ای برای کیفر کافران است:
ام امنتم ان یعیدکم فیه تارة اخری فیرسل علیکم قاصفا من الریح فیغرقکم بما کفرتم... «یا اینکه ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده‌ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید؟» («قاصف» به معنای شکننده است.)

۱.۱۴ - انذار از سوی خدا


حق ناسپاسان رهیده از خطر، به گرفتار شدن به بادهای شکننده از سوی خداوند انذار می‌شوند:
واذا مسکم الضر فی البحر ضل من تدعون الا ایاه فلما نجـیکم الی البر اعرضتم وکان الانسـن کفورا• ‌ام امنتم ان یعیدکم فیه تارة اخری فیرسل علیکم قاصفا من الریح فیغرقکم بما کفرتم... «و هنگامی که در دریا ناراحتی به شما برسد، جز او، تمام کسانی را که (برای حل مشکلات خود) می‌ خوانید، فراموش می‌ کنید اما هنگامی که شما را به خشکی نجات دهد، روی می‌ گردانید و انسان، بسیار ناسپاس است! آیا از این ایمن هستید که در خشکی (با یک زلزله شدید) شما را در زمین فرو ببرد، یا طوفانی از سنگریزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان کند)، سپس حافظ (و یاوری) برای خود نیابید؟! یا اینکه ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده ‌ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید؟»

۲ - پانویس


 
۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۱۳.    
۲. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۶.    
۳. حاقه/سوره۶۹، آیه۶ -۷.    
۴. طور/سوره۵۲، آیه۲۷.    
۵. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۴۲، «عقم».    
۶. ذاریات/سوره۵۱، آیه۴۱ -۴۲.    
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۱۸ - ۲۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۸، ص۲۶.    
۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۳۸ -۴۰.    
۱۰. قمر/سوره۵۴، آیه۳۳ -۳۴.    
۱۱. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۰.    
۱۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۷ -۶۹.    
۱۳. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۱ -۲۴.    
۱۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۸.    
۱۵. ملک/سوره۶۷، آیه۱۷.    
۱۶. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۱.    
۱۷. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۴.    
۱۸. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۵.    
۱۹. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۷.    
۲۰. احقاف/سوره۴۶، آیه۲۱ -۲۴.    
۲۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۰۵، «قصف».    
۲۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۹.    
۲۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۶۷ -۶۹.    


۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۳، برگرفته از مقاله «کیفر با باد».    


رده‌های این صفحه : باد | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.